. . .Người xưa năm cũ, hồn ở đâu bây giờ!. . .

Rời ga Sài Gòn chúng tôi đến khu du lịch Bình Quới khi sương sớm còn đọng long lanh trên đầu ngọn cỏ . Nhà nghỉ nằm chồm ra sông.lấp ló trong những đám dừa nước rậm rạp. Gió sông lồng lộng . Nước ròng nước lên rì rì rào rào . Ngoài kia, Cò ma lông vàng sậm và chim nước đủ loại đang đứng ngủ gật trên mấy đám lục bình dập dờn trên mặt sông rộng bao la.
Gần sát chỗ chúng tôi ngồi, cá kèo nhảy tưng tưng trên mặt bùn đặc quánh .Có tiếng chim bìm bịp kêu buồn bã trên những dòng kinh rợp bóng dừa .Một chiếc thuyền câu nhỏ xíu với hai vợ chồng già đang luồn qua mấy cái gọng vó, lưới vàng khè phất phơ trong gió sớm. Nhà vách đất mái lợp lá dừa nước. Đầu hè có bụi chuối và cái lu đất đựng nước với cái gáo dừa treo bên cạnh

Chúng tôi xuống tàu rồi lên xe về khách sạn tại khu du lịch Ngũ Đài Sơn. Trời tối, sương mù, đường quanh co gấp khúc, một bên là vách đá dựng đứng, một bên là vực thẳm đen thui .Ánh đèn pha soi rõ mấy ngọn thông phất phơ trong gió lạnh bên lề đường. Khách sạn nằm ở thung lũng, chung quanh cũng có nhiều khách sạn khác kiến trúc trang trí chẳng khác gì cái chùa cho thuê làm du lịch. . .Mặc dù chúng tôi ăn chay, nhưng món ăn cũng có quá nhiều dầu mỡ nên không hợp khẩu vị mấy. . . .
Toàn bộ khu Ngũ Đài Sơn trông như hình bàn tay Phật đang ngửa lên trời với các ngón tay hơi co lại...

Ngủ và thức

Chúng tôi đến Bắc Kinh để tham quan Cố Cung, Thiên Đàn, miếu Khổng Tử, phủ Hòa Thân, Ung hòa cung, Điện Ban Thiền Lạt Ma . .v .v. . . . Để rồi sau đó đoàn sẽ lên đường đi Sơn Tây đảnh lễ Phật và du ngoạn ở Ngũ Đài Sơn một thắng cảnh chẳng những nổi tiếng về vẻ đẹp hùng tráng diễm lệ mà còn là nơi thiêng liêng về tâm linh, nơi Bồ Tát Văn Thù hiển tướng và trụ xứ.
Bắc Kinh đang vào những ngày xuân nắng đẹp nhưng trời lại khá lạnh và khô hanh.
Nhà cửa khang trang, đường phố to lớn hiện đại. . . .xe buýt hai tầng, xe điện, tàu điện ngầm, xe hơi các loại. . . .và người đi bộ hoặc xe đạp,. . . chẳng thấy một xe gắn máy nào

Đối với chúng tôi, Thanh Bộc Tu Hành Động là nơi quan trọng bậc nhất trong hệ thống Mật Tông Tây Tạng. Bởi đó là nơi đức Liên Hoa Sanh cư ngụ và truyền chánh giáo đầu tiên trên miền đất này. Cũng chính từ nơi đây đức Liên Hoa Sanh được Tạng Vương mời ra hàng phục ma quỉ, rồi cùng với Tịch Hộ Đại Sư xây dưng tu viện Samye. Mở ra một thời kỳ quan trọng để đạo Phật chính thức thành quốc giáo ở xứ sở này.
Thanh Bộc Tu Hành Động hiện nay không phải chỉ là một cái động, mà là một hệ thống hang động gồm 108 hang chung quanh hang động của đức Liên Hoa Sanh đã ẩn cư tu tập.

Haha...ha!

Tu viện Samye nằm ở Zetang ZeTang tiếng Tạng có nghĩa là vườn khỉ. . . Nơi đây trước kia khỉ núi rất nhiều. Ngày ngay không còn nữa. . . . Còn Samye tiếng địa phương có nghĩa là bất khả đắc. . . Mã Sa Sa kể với tôi:
- Ngày ấy đại sư Liên Hoa Sanh sau khi hàng phục ma quỉ đã quyết định xây dựng Samye trong một ngày một đêm! Thế nhưng thực tế phải mất 2 năm tu viện vĩ đại này mới hoàn thành. Bởi vậy mà gọi là Samye hay là bất khả đắc.
Việc xây dựng Samye là cột mốc quan trọng đánh dấu ngày đạo Phật trở thành quốc giáo thay thế cho đạo Bon

Mandala của lục độ Tara tại Bạch Vân Cư Tự

Rời Lhasa chúng tôi đi về phía Tây, dọc theo con sông Yarlung Tsangpo để đến Shigatse, chiêm bái và đảnh lễ Phật tại tu viện Bạch Vân Cư Tự. Trời lạnh!. . . . Hai bên đường bạch dương đứng thành từng hàng thẳng tắp. . . . Khắp nơi thanh liễu xanh tươi như tiếp thêm nhựa sống cho đồi núi khô cằn đầy sỏi đá.
Dây kiết tường nhiều màu sắc giăng mắc khắp nơi: . . . giữa hai hẻm núi, . . . trên nóc nhà. . .  và trên các hòn đá lớn. . . .
Thanh liễu mọc thành những vạt lớn. Gốc thật to màu nâu sậm, xù xì uốn lượn, da nứt nẻ. Nhưng phía trên lại có rất nhiều ngọn non, mốc xanh, vươn lên mạnh mẽ trong gió lạnh. . . .
-  Này Tiêu, sao những cây liễu này gốc thì già mà cành lại non thế?

Bia không chữ , viết không viết

Tây Tạng đang xuân nên tiết trời ấm áp Hai bên đường phố, cây thanh liu ra lộc non xanh rờn, hoa lê trắng toát... hoa mai màu hồng nhạt... và những vạt rừng thưa bạch dương trụi lá đâm những cành xương xẩu bạc thếch lên nền trời trong vắt.
Lhasa nằm giữa những rặng núi đá hùng vĩ với ngọn phủ đầy tuyết lấp lánh dưới cái nắng rát da... Không khí loãng. . . trời khô hanh rất khó chịu, nắng làm rát da mặt, nhưng vào chỗ mát thì trời lại rất lạnh. Thế cho nên trời nắng mà ai cũng phải bận áo lạnh!

...