Cái biết rất tự nhiên , không phải bất ngờ biết , cũng không phải nghe giải thích , lập luận , suy nghĩ và xác định là nó sẽ như vậy ... Nhưng cũng không hẳn là " chẳng học gì " mà cứ tự nhiên biết .
Cái biết tự nhiên có được vẫn phải thông qua cả một quá trình tu tập , lớn lên dần y như sự nhận biết của đứa trẻ từng độ tuổi , sâu sắc dần , nhận thức rõ ràng dần từng sự việc đang hình thành một cách tự nhiên không quy luật
Không có người chẳng tu tập gì cả mà cứ tự nhiên biết ( trừ Đức Phật ra ) chỉ có quá trình tu tập giúp người ta thực chứng dần , lớn dần lên trong sự nhận biết tự nhiên đó .
Ta nghe lời thầy giảng giải từng sự việc xày ra , tại sao lại xảy ra , và điều tiên quyết nó sẽ phải xảy ra cũng tự nhiên như cái biết tự nhiên biết vậy .
Không lo lắng , không nản chí , thậm chí không cả vui buồn thất vọng , vì cái tự nhiên xảy ra đó giống như một mắt xích rất tự nhiên của quá trình tu tập .
Cái biết tự nhiên cho ta điều gì ? cho ta thực chứng mọi sự việc , cho ta bài học để vượt qua , để không mắc phải ( mà dẫu có biết nó sẽ xảy ra , có tránh được đâu chứ , nên cứ để nó tự nhiên xảy ra , chẳng đau buồn làm gì , chỉ là biết để chẳng đau buồn hay vui mừng mà thôi . )
Không có sự lựa chọn cho cái biết tự nhiên , nhưng có sự lựa chọn cho bản thận về cái nuôi dưỡng để lớn dần lên của chính bản thân mình . nếu không cho thân tâm ăn những thứ thức ăn kể cả ngon và dở thì khi đụng vô cái rất thực của bài học xảy ra trong tu tập thì khả năng quán sát của mình rất kém , gây cho mình đau yếu về thân tâm , không an lạc được .
Nếu ta ăn đủ cả các loại thức ăn giúp cho ta nhận biết được món ăn nào ngon món ăn nào dở , ta mới biết mà không ăn cái dở đó . Như vậy ta đã tỉnh giác để không ngơ ngác khi xảy ra mọi việc người khác chẳng bị ảnh hưởng gì còn ta chìm trong huyễn mà đau buồn .Vậy đó ! cuối cùng cũng chẳng sao luôn , vì đau buồn đó chính là món ăn rất dở mà ai trong tu tập cũng phải ăn để trải qua để thực chứng và để nhận biết tỉnh giác hơn , lớn dần lên , vui vẻ lên , và an lạc hơn nữa trong bất kỳ sự sự việc việc nào đang xảy ra .
Đó là bài học mà TN trải qua trong khi nếm các món ăn ngon và dở để thực chứng trong tu tập . Còn nhiều lắm những chướng ngại trước mắt , còn nhiều lắm những nghiệt nghã phải ghánh chịu do nghiệp lực ...biết vậy , kêu khóc mà làm gì , chỉ mong ta và bạn bè người thân của ta ai cũng vượt qua được mọi thử thách cam go nhất để được thực sự mỉm cười trong yên lặng
Đừng bao giờ cho là không cần phải nghe , không cần phải học , nếu muốn vượt qua mọi thử thách phải nhìn người đã vượt qua trước ta , bên cạnh ta , sau lưng ta , và nhìn ngay vào Thầy và Sư Huynh ta đó ... và nhìn thẳng vào chính mình ngay đi
